Geschreven door: Linda de Regt - Hederik
Bij het bankje onder de boom waar opa zo graag zat, op zee waar hij jarenlang als visser actief was, in het bos waar hij zo graag wandelde… Het is voor nabestaanden meestal niet moeilijk om een mooie plek te bedenken waar zij de as van hun overleden dierbare willen uitstrooien. Maar mag dat zomaar overal?
Cremeren en as verstrooien is een ritueel dat al eeuwenlang onder de mensheid bekend is. Zo werden er in de Bronstijd al urnen in hunebedden bijgezet, ook verstrooien op rivieren, op zee en in bossen was toen gebruikelijk. Vanaf Karel de Grote werd begraven gangbaarder en in het jaar 785 verbood hij het cremeren zelfs helemaal. Lange tijd bleef er vanuit het christelijk geloof veel weerstand bestaan tegen cremeren, maar in 1874 werd de 'Vereeniging tot invoering der Lijkenverbranding in Nederland' opgericht met als doel cremeren mogelijk te maken in Nederland. In 1913 bouwden zij het eerste crematorium van Nederland in Driehuis en een jaar later vond daar de eerste crematie plaats. Sinds 1991 is het toegestaan de as van uw dierbare mee naar huis te nemen en vanaf 1998 is verstrooien buiten het crematoriumterrein toegestaan, mits er toestemming is van de eigenaar van de grond.
De meeste crematoria en begraafplaatsen hebben een strooiveld waar de as verstrooid kan worden. U kunt er voor kiezen om dit zelf te doen, maar u mag dit ritueel ook over laten aan een medewerker van het crematorium. Op een andere plek verstrooien mag ook, maar alleen als u toestemming heeft van de grondeigenaar. In de eigen achtertuin is dus geen probleem. Veel gemeenten hebben ook speciale plekken aangewezen waar de as verstrooid mag worden bijvoorbeeld in een natuurgebied.
Verschillende rederijen verzorgen een uitstrooiing op zee. u kunt kiezen voor een ceremonie waarbij de familie aanwezig is of u kunt de as laten verstrooien zonder dat u er zelf bij bent. Ook kunt er voor kiezen om de as in een natuurvriendelijke urn overboord te zetten. Afhankelijk van het materiaal blijft de urn even drijven, verdwijnt hij langzaam onder water richting de zeebodem waar deze oplost en de as zich in het water zal verspreiden. Op meren en rivieren is het meestal toegestaan om as te verstrooien.
Vanuit een vliegtuig mag de as ook verstrooid worden. Voor verstrooiing boven land geldt wederom dat er toestemming van de grondeigenaar nodig is. Dit kan dus alleen als u van te voren heel precies kunt inschatten waar de as terechtkomt. De meeste verstrooiingen vanuit de lucht gebeuren dan ook boven zee. De nabestaanden kunnen dan toekijken vanaf het strand en soms is het ook mogelijk dat enkele familieleden mee gaan in het vliegtuig.
Een relatief nieuwe mogelijkheid is ballonverstrooiing. Nabestaanden laten ballonnen gevuld met helium en de as los op een mooie plek en kijken ze na terwijl ze opstijgen naar de wolken. Op zo’n 25 kilometer hoogte wordt de druk op de ballonnen zo groot dat ze knappen. De as verspreidt zich vervolgens. De ballonnen zijn biologisch afbreekbaar en de as niet traceerbaar.